Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2010

O Γιάννης Βουλτσίδης μιλάει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο


Τι αναφέρει ο κομοτηναίος καραγκιοζοπαίχτης στην συνέντευξη που παραχώρησε με αφορμή την λήξη των παραστάσεων της τελευταίας του επίκαιτης παραγωγής "Το Βαλτοπέδι";





"Ο Καραγκιόζης με το κωμικοδιδακτικό του ύφος μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Όλοι μας κρύβουμε έναν καραγκιόζη, κάθε φορά που προσπαθούμε να ξεπεράσουμε του φόβους μας και να κάνουμε τις μικρές ή τις μεγάλες υπερβάσεις. Γι' αυτό τον αγαπάμε και ταυτοχρόνως τον κρίνουμε αυστηρά, σαν να κρίνουμε τον εαυτό μας". Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Γιάννη Βουλτσίδη, ιδρυτή του Θρακικού Θεάτρου Σκιών κι έναν από τους εξέχοντες συνεχιστές του λαϊκού θεάτρου του Καραγκιόζη.


Μαζί με τη σύζυγο και συνεργάτιδά του, Γεωργία Γαννοπούλου, εδώ και τέσσερις δεκαετίες, έγιναν "μέλη" της μεγάλης οικογένειας του τόσο δημοφιλή αυτού ήρωα του θεάτρου σκιών, που, όπως λένε, τούς "κρίνει αυστηρά, αλλά πάντα με πολλή αγάπη".


"Για εμάς, ο Καραγκιόζης είναι ένα ζωντανό πλάσμα με ψύχη, γι' αυτό δεν δυσκολευόμαστε να γράφουμε καινούριες, επίκαιρες ιστορίες. Μας αρέσει ένας Καραγκιόζης, σύγχρονος και ανήσυχος. Δεν μπορούμε να τον παρουσιάζουμε σαν γελοίο, άξεστο και χαζό, γιατί ο ήρωας μας, απεναντίας, είναι πολύ έξυπνος και σοφός", λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Βουλτσίδης.


Πράγματι, ο Καραγκιόζης, έτσι όπως τον παρουσιάζει ο ίδιος, κάθε άλλο παρά γραφικός και μίζερος είναι. Ο Γιάννης, μέσα από τα εύστοχα κείμενά του και με τη βιρτουόζικη εκτέλεση, αποφεύγει κάθε στοιχείο κακογουστιάς: "Δεν πρέπει να είσαι σαν μια πολυκαιρισμένη κασέτα, που επαναλαμβάνεται χωρίς να έχει το επικαιρικό στοιχείο και να αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες της εποχής μας, ενώ ταυτόχρονα φροντίζουμε να μη χαθεί η αυθεντικότητα του ήρωά μας".


Στην Σαμοθράκη και την Κομοτηνή, που έκανε τις τελευταίες του θερινές εμφανίσεις, πριν από τη σχολική χρόνια, ο κόσμος συνέρεε στις παραστάσεις του. Μικροί και μεγάλοι, γνωρίζοντας το σαρκαστικό κι ευρηματικό χιούμορ του Γιάννη Βουλτσίδη, χειροκρότησαν την νέα του επίκαιρη παραγωγή, "Το Βαλτοπέδι".


Τον ρωτήσαμε πώς αντέδρασε ο ίδιος στην απόφαση της υποεπιτροπής της UNESCO, να δώσει την τουρκική "υπηκοότητα" στον Καραγκιόζη.


"Εγώ δε θα μιλήσω με λόγια δικά μου, αλλά με τα λόγια του πρύτανη του Πανεπιστημίου της 'Αγκυρας, Μεντίν Εντ, που είναι ο πιο σοβαρός μελετητής του θεάτρου σκιών στην Τουρκία κι ένας από τους καλύτερους στον κόσμο, πολυγραφότατος, που αναφέρει ρητά ότι το θέατρο Σκιών, ο Καραγκιόζης, ήρθε στην Τουρκία από την Αίγυπτο τον 16ο αιώνα. Τον έπαιζε ένας περίφημος Πέρσης ποιητής, ο Σεΐχης Κιουστερί στο Κάιρο, τον είδε και γοητεύθηκε ο Σελίμ ο Α' και τον έφερε στην Πόλη στο σεράι. Από εκεί, στην τέχνη αυτή μυήθηκαν διάφορα μιλιέτ, ποικίλες εθνικότητες, Έλληνες, Εβραίοι, Τούρκοι, Αρμένιοι και κυρίως τσιγγάνοι. Δεν πρέπει να λησμονιέται αυτό το γεγονός- λέει ο Εντ- γιατί αν εξετάσουμε τον χαρακτήρα του Καραγκιόζη, θα δούμε πως διέπεται από πολλά τσιγγάνικα στοιχεία και όχι τόσο από ελληνικά ή τουρκικά. Δηλαδή, αυτό το αναρχικό που έχει ο χαρακτήρας του είναι όντως τσιγγάνικο, η παράγκα, το φέρσιμό του ότι παθαίνει ιλαρά …".


Πάντως, η γλώσσα, εδώ και χιλιάδες χρόνια, πιστοποιεί τι είναι ο καθένας. Η γλώσσα είναι η πατρίδα, που λέει κι ο Ελύτης. Και ο Καραγκιόζης, στην Ελλάδα, μιλούσε ελληνικά, αλλά και αρμενικά, εβραϊκά… Πάντως, σίγουρα, ως Έλληνας έχει αριστοφανικό χαρακτήρα, είναι ελεύθερος και πολιτικοποιημένος, ενώ ο Καραγκιόζης της Ανατολής είναι μοιρολατρικός, λέει ο Γιάννης Βουλτσίδης.


Μάλιστα, μας λέει πως σε ένδειξη "συμφιλίωσης" του Τούρκου και του Έλληνα Καραγκιόζη, στην Κωνσταντινούπολη, στις 26 Σεπτεμβρίου, θα συναντηθούν οι δυο τους και θα κάνουν διάλογο, στις δύο γλώσσες.


Η "ιστορική" αυτή συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του Σισμανόγλειου Ιδρύματος, στο πλαίσιο της Διεθνούς Συνάντησης Τεχνών και Γλωσσών, που διοργανώνουν οι ελληνικές διπλωματικές αρχές, στην Κωνσταντινούπολη.


Ο ίδιος, ο Γιάννης Βουλτσίδης, τη μεγαλύτερη έμφαση τη δίνει στην βασική παρουσίαση που ετοιμάζει για τα σχολεία της Θράκης. Παρ' όλο που υποστηρίζει ότι "οι μαθητές πρέπει να κυνηγούν το δάσκαλο για μάθημα, κι όχι ο δάσκαλος τους μαθητές", αποφάσισε να πάει με τον Καραγκιόζη του στα σχολεία, για ένα μάθημα ζωής και Τέχνης.


"Δεν είναι ακριβώς παράσταση, είναι και εργαστήρι και διάλεξη: μάθημα για την ιστορία του ήρωα μας και παράσταση, όπου τα παιδιά μαθαίνουν και δοκιμάζουν να παίζουν στο θέατρο σκιών", λέει ο Γιάννης κι είναι βέβαιος ότι, "μαθαίνοντας για την Τέχνη, τα παιδιά εμπλουτίζουν τις γνώσεις τους, αφυπνίζονται και γίνονται συνειδητοί πολίτες, που θα αγωνίζονται για την εξασφάλιση του καλύτερου μέλλοντος για τον πλανήτη μας".

Το τελευταίο έργο και σενάριό του είναι η "Αργοναυτική εκστρατεία του Καραγκιόζη ή αλλιώς για το Χρυσόμαλλο πετρέλαιο", όπου ο διαχρονικός Καραγκιόζης δίνει μαθήματα, σε μικρούς και μεγάλους, για ένα καθ' όλα επίκαιρο θέμα, με τρόπο κωμικό, αλλά και φιλοσοφημένο.