ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
Στην περιοχή του Γαλατά, εκεί όπου στεγάζονταν οι ελληνικοί εκδοτικοί οίκοι του 19ου αιώνα, όταν οι Ρωμιοί πρωταγωνιστούσαν στην πολιτισμική άνθηση της Πόλης, βρίσκονται σήμερα τα γραφεία του «Ιστού».
Πρόκειται για τον πρώτο ελληνικό εκδοτικό οίκο που ιδρύεται πενήντα χρόνια μετά την τελευταία έκδοση ελληνικού βιβλίου στην Τουρκία. Μια πρωτοβουλία επτά νέων ανθρώπων, οι οποίοι, με βαθιά κουλτούρα και μεράκι, προσπαθούν να αναβιώσουν την πλούσια εκδοτική παράδοση της μειονότητας και να στήσουν έναν ζωντανό πυρήνα πολιτιστικής παραγωγής με φορέα το ελληνικό στοιχείο.
Από τους επτά ιδρυτές οι πέντε είναι μέλη της ρωμαίικης κοινότητας, ο έκτος τουρκικής καταγωγής και ο έβδομος, επίσης Ελληνας που έφτασε με μια βαλίτσα στην Πόλη, την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να ζήσει στις γειτονιές της. Ποια ανάγκη τους έσπρωξε να ασχοληθούν με την έκδοση ελληνικών βιβλίων; Ενας εξ αυτών, ο κ. Χάρης Ρήγας, ο οποίος μένει από το 2006 στην Κωνσταντινούπολη, εξηγεί στο «Εθνος» πως οι περισσότεροι παρακινήθηκαν από μια αίσθηση χρέους. «Οι Ρωμιοί είναι της μόδας στην Τουρκία», σημειώνει.
«Ολοι λένε τι κρίμα που έφυγαν, μακάρι να ήταν εδώ, και αντιμετωπίζουν νοσταλγικά την απουσία τους αναγνωρίζοντας την προσφορά τους. Αυτό είναι κάτι που σε έναν βαθμό ενοχλεί τους νέους ανθρώπους της μειονότητας γιατί δεν έχει νόημα να ασχολούμαστε με το παρελθόν, ούτε με αλυτρωτική ματιά ούτε με μαρμαρωμένους βασιλιάδες, αλλά να δημιουργήσουμε το παρόν. Εμείς φιλοδοξούμε να αντικαταστήσουμε το υπάρχον πνεύμα νοσταλγίας για τους Ρωμιούς με μια ουσιαστική και σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή».
Η «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη, τυπωμένη στα ελληνικά αλλά και στα τουρκικά, είναι το πρώτο βιβλίο που εξέδωσε ο «Ιστός», ενώ ακολούθησαν και άλλα, όπως «Οι Ρωμιοί της Πόλης ? Το Παρόν και το Μέλλον», του Συλλόγου Αποφοίτων Ζωγραφείου και «Η δυστυχία του να είσαι Ελληνας» του Νίκου Δήμου.
Ο εκδοτικός οίκος στοχεύει να καταστήσει προσβάσιμα στο τουρκόφωνο αναγνωστικό κοινό κλασικά έργα της νεοελληνικής γραμματείας, πρωτογενείς ιστορικές πηγές και ακαδημαϊκά πονήματα, ενώ εκδίδει έργα στα ελληνικά, στα τουρκικά και δίγλωσσα.
Ανταπόκριση
Από την πλευρά της η ελληνική κοινότητα ανταποκρίθηκε θετικά στην κίνηση καθώς είδε σε αυτήν το όραμα των εμπνευστών της: τη δυνατότητα δημιουργίας ενός ιστού, ενός δικτύου πολιτιστικής δραστηριότητας, με φιλολογικά σαλόνια, βραδιές ποίησης, με τη δυνατότητα να κινητοποιεί τους συμμετέχοντες και να προσελκύσει πνευματικούς ανθρώπους ώστε να αποτελέσει σημείο αναφοράς. Είναι κάτι το οποίο έλειπε από την Κωνσταντινούπολη. Οι ιδρυτές του «Ιστού» το συζητούσαν χρόνια. Τελικά ξεκίνησαν το πολιτιστικό τους ταξίδι πριν από μερικούς μήνες...
OI ΣΠΟΥΔΕΣ TOYΣ
Τα ιδρυτικά μέλη
Ιδρυτές του «Ιστού» είναι ο Φώτης Μπενισλόι, συγγραφέας, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων και διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, ο Στέφανος Μπενισλόι, πανεπιστημιακός, ο Γιώργος Μπενισλόι, με σπουδές Διεθνών Σχέσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και επαγγελματική ενασχόληση στη βιβλιοθήκη του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η Αννα-Μαρία Ασλανόγλου με σπουδές Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά, μεταπτυχιακές σπουδές στην ιστορία και επαγγελματική εμπειρία στον κινηματογράφο, η Μαριλένα Λεάνα, διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, ο Χάρης Θεοδωρέλλης-Ρήγας, με σπουδές φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και ο Σετσκίν Ερντί, με οικονομικές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Κωνσταντινούπολης και του Μαρμαρά και σημαντική εμπειρία στην επιμέλεια και διόρθωση εκδόσεων.
TYΠΟΓΡΑΦΙΑ
Εκδότες που έγραψαν ιστορία
Σχεδόν αποκλειστική υπόθεση των μειονοτήτων ήταν η τυπογραφία στην Τουρκία από την περίοδο ακόμη της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Λίγα μόλις χρόνια μετά την άλωση, κοντά στα 1490, την εκδοτική δραστηριότητα στην πόλη μονοπωλούσαν Ισπανοεβραίοι τυπογράφοι, ενώ στη συνέχεια στον τομέα των εκδόσεων μεσουράνησαν Εβραίοι, Ρωμιοί και Αρμένηδες. Επρόκειτο για μια φυσιολογική εξέλιξη αφού οι μειονότητες μετείχαν υψηλής Παιδείας και συνδέονταν παραδοσιακά με την πνευματική άνθηση του τόπου. Τα τυπωμένα βιβλία λειτουργούσαν επιπρόσθετα ως συνδετικός κρίκος με τις ρίζες και την πολιτιστική κληρονομιά κάθε λαού, με ενδεικτικό ως προς αυτό τον σημαντικό ρόλο που διαδραμάτισαν στον χώρο των εκδόσεων οι πατριαρχικές εκδόσεις - εκκλησιαστικού πάντα περιεχομένου.
Ανάμεσα στους Ελληνες εκδότες που έγραψαν ιστορία στην Πόλη ήταν οι αδελφοί Τσιτούρη, ο Βρετός και ο Κορομηλάς. Βιβλία, περιοδικά, εγκυκλοπαίδειες, λογοτεχνία, ποίηση και ιστορία εκδίδονταν συστηματικά κάνοντας το ελληνικό στοιχείο να κυριαρχεί για αιώνες στον χώρο. Μετά τα τραγικά γεγονότα των Σεπτεμβριανών η ροή αυτή διαταράχθηκε και η ελληνική εκδοτική δραστηριότητα άρχισε να φθίνει. Ο τελευταίος εκδοτικός οίκος Ελλήνων ανήκε στον Παναγιώτη Αμπατζή . Μεταξύ άλλων εξέδιδε το λογοτεχνικό περιοδικό «Πυρσός», ένα σημείο αναφοράς για την πνευματική ζωή της περιοχής. Ο εκδοτικός οίκος τύπωσε για τελευταία φορά το 1962, οπότε και διέκοψε τη λειτουργία του τόσο για οικονομικούς λόγους όσο και εξαιτίας του πολιτικού κλίματος που είχε πλέον διαμορφωθεί για τους Ελληνες...
Πηγή: http://www.ethnos.gr/
