ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΑΧΕΣ
ΣΤΗΝ ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ
ΤΟΥΣ ΘΡΑΚΙΩΤΕΣ
ΠΟΥ ΠΡΙΝ 190 ΧΡΟΝΙΑ
ΑΓΩΝΙΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΝΑ
ΖΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ
Η εθνεγερσία του 1821 υπήρξε απόρροια της ψυχικής προετοιμασίας ολόκληρου του υπόδουλου ΄Εθνους και συντελέσθηκε για αιώνες ολόκληρους. Η προετοιμασία αυτή ήταν καθολική- αλλιώς δεν θα ήταν αποτελεσματική- και απαραίτητη για την ένοπλη εξέγερση. Τους καρπούς της ελευθερίας όμως γεύτηκαν αρχικά οι Έλληνες μικρής περιοχής της χώρας μας, το όνομα των οποίων είναι συνυφασμένο με τους αγώνες εκείνους. Παραγκωνίστηκαν ή ξεχάστηκαν γεγονότα που έγιναν στη Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία, Κρήτη, Κύπρο, Πόντο, Θράκη. Η τελευταία υποδουλώθηκε το 1361 (πρώτη απ’ όλη την Ελλάδα). Και όταν λέμε Θράκη εννοούμε τη σημερινή Δ. Θράκη, την Ανατολική Ρωμυλία (Β. Θράκη) και την Ανατολική.
Όπως και στις άλλες περιοχές, έτσι και εδώ προέχει η αποτίναξη των αλυσίδων της πνευματικής δουλείας και η εθνική αφύπνιση των ραγιάδων, υπό την αιγίδα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Όλοι έχουν οπλιστεί με ακατάβλητη ψυχική δύναμη να πολεμήσουν και να θυσιαστούν «για του Χριστού την πίστην την Αγίαν και της Πατρίδος την ελευθερίαν». Πλήθος ελληνικών σχολείων λειτούργησαν στη Θράκη και μεγάλος ήταν ο αριθμός των λογίων που προσέφεραν τα φώτα τους στην αγωνιώδη και μεγάλη προσπάθεια για την αξιοποίηση της πνευματικής παράδοσης του Έθνους μας.
Αποτέλεσμα της μεγάλης πνευματικής άνθησης της Θράκης, η οποία υπήρξε αφετηρία της πνευματικής αναγέννησης και του υπόλοιπου Έθνους, ήταν η καθολική και έντονη παρασκευή των Θρακών για τη συμμετοχή τους στον πανελλήνιο αγώνα για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού.
Χιλιάδες Έλληνες είχαν μυηθεί από τους πρώτους στη Φιλική Εταιρεία. Πολλές ένοπλες ομάδες είχαν οργανωθεί σύμφωνα με πρότυπα των κλεφτών και δρούσαν στη Θράκη παρά τις δυσμενείς συνθήκες.
1. Στην περιοχή η Πύλη διατηρούσε για πολιτικούς και στρατιωτικούς λόγους μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις.
2. Η εποπτεία των Τούρκων στην περιοχή ήταν άμεση και άγρυπνη, γιατί ήταν κοντά η πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
3. Το έδαφος της Θράκης δεν ευνοούσε τον κλεφτοπόλεμο.
4. Η πολιτική που ασκούσε η Οθωμανική Αυτοκρατορία στην περιοχή ήταν διαφορετική από την υπόλοιπη Ελλάδα. Εδώ η Τουρκία ασκούσε δημογραφική πολιτική, προσπαθώντας ν’ αλλάξει τον εθνολογικό χαρακτήρα τη περιοχής με την εγκατάσταση συμπαγούς τουρκικού πληθυσμού. Όλα αυτά γιατί η Θράκη ήταν το προπύργιο της πρωτεύουσας αλλά και η πιο αξιόλογη γέφυρα προς Βορρά και Δύση, όπου είχε κατακτητικές βλέψεις η Τουρκία.
Παρόλα αυτά και ένοπλες εξεγέρσεις έγιναν σε κάποιες περιοχές όπως Σωζόπολη, Σαμοθράκη, Αίνο, Σαλτίκιοϊ (Λάβαρα) , Χερσόνησος της Καλλιπόλεως και εδώ οι επαναστάτες έγιναν ολοκαύτωμα στο βωμό της πίστης και της πατρίδας, εφάμιλλο της υπόλοιπης χώρας.
Οι Θράκες επίσης αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν στα πεδία των μαχών απανταχού στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, αλλά και στη Μολδοβλαχία. Πολλοί από τους άντρες του Ιερού Λόχου του Υψηλάντη ήταν Θράκες. Ο οπλαρχηγός Αθανάσιος Καράμπελιας από την Κορνοφωλιά της Δ. Θράκης, ο Αδριανοπολίτης Χατζή Γεώργης στη μάχη της Μονής Σέκου με τον Φαρμάκη και τον Ολύμπιο, ο Ξενοκράτης από το Σαμάκοβο της Α. Θράκης, του οποίου η μόνη στολή Ιερολοχίτη σώζεται στο Ιστορικό Εθνολογικό Μουσείο Αθηνών είναι κάποια ονόματα Ιερολοχιτών που σώθηκαν δια της παραδόσεως.
Θράκες συμμετείχαν στο Επαναστατικό σώμα του Εμμανουήλ Παπά στη Μακεδονία – Χαλκιδική και στο επαναστατικό σώμα του Καρατάσου της Μακεδονίας. Μάλιστα ο Επίσκοπος Μαρώνειας Κωνστάντιος ηγήθηκε σώματος επαναστατών από τη Μαρώνεια κι έφτασε το Μάρτη του 1821 στη Μονή Εσφιγμένου στο Άγιο Όρος, όπου μετά τη Θεία Λειτουργία με τις ευλογίες του ο Εμμανουήλ Παπάς κήρυξε την Επανάσταση στη Μακεδονία. Θράκες από τη Μάκρη και τη Μαρώνεια ενώθηκαν με Μακεδόνες και Θεσσαλούς και συγκρότησαν τη « Φάλαγγα των Θεσσαλο – Μακεδονο – Θρακών», που έδρασε σε διάφορες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας.
Πολλοί κάτοικοι της περιοχής μας πήραν μέρος στις μάχες της Ν. Ελλάδας και με τους αγώνες και τις θυσίες τους τίμησαν τη Θράκη. Ο καπετάνιος Αντώνιος Βισβίζης, η σύζυγός του Δόμνα Βισβίζη, ο καπετάν Στρατής Σκόρδος, ο καπετάν Δούκας, ο καπετάν Κούταβος, ο Κάρπος Παπαδόπουλος, ο Περαιβός, ο Στέφανος Σέρβος κ.ά.
Οι Θράκες λοιπόν συνέβαλαν με τις προσπάθειές τους στην αναπτέρωση του επαναστατικού φρονήματος των Ελλήνων, αν και δεν είχαν (λόγω των συνθηκών που αναφέραμε παραπάνω) ελπίδα για απελευθέρωση.
Εκτός από την ηθική σημασία της ένοπλης εξέγερσης στη Θράκη, αυτή είχε και πρακτική σημασία. Η Πύλη αναγκάστηκε να κρατά στρατιωτικές δυνάμεις στην περιοχή, οι οποίες θα μπορούσαν να διατεθούν για να καταπνίξουν την επανάσταση σε άλλες περιοχές.
Κατάφεραν λοιπόν οι πρόγονοί μας, εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούσαν στη Θράκη, να υπερβούν τα τοπικά όρια της Θρακικής Γης και να αγωνιστούν σε όποια περιοχή μπορούσαν. Και δε σταμάτησαν εκεί. Συνέχισαν μέχρι το 1920, οπότε και απελευθερώθηκαν, μετά από έξι περίπου αιώνες σκλαβιάς.
Από το βιβλίο: Απ. Π. Ευθυμιάδη, «Η συμβολή της Θράκης εις τους απελευθερωτικούς αγώνας του Έθνους (από του 1361 μέχρι του 1920)»
.
