Ενα ψύχραιμο ρεπορτάζ από την "Καθημερινή" για την περιπέτεια της μόνης ελληνόφωνης τουρκικής εφημερίδας και εκ των αρχαιοτέρων στο σύνολο της Τουρκίας, που κόντεψε πριν ένα μήνα να κλείσει
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ
«Για μένα ο Μιχάλης και ο Μηνάς είναι ήρωες» λέει με έμφαση ο 26χρονος Τούρκος Efe Kerem Sozeri. «Ξέρω πόσο δύσκολο είναι να ζει ένας Ελληνας στην Πόλη, πολύ περισσότερο μάλιστα να εκδίδει και εφημερίδα». Ο 26χρονος Τούρκος, που έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και τώρα κάνει διδακτορικό στο Αμστερνταμ, είναι ένας εκ των τεσσάρων διαχειριστών σελίδας στο Facebook, που ανέλαβε μεταξύ άλλων την οικονομική «διάσωση» της ομογενειακής εφημερίδας «Απογευματινή» και κέρδισε την υποστήριξη πάνω από 1.400 χρηστών - στην πλειονότητά τους νέων και διανοουμένων της γείτονος. Ενα μήνα περίπου από την έναρξη της εκστρατείας, διαφαίνεται ότι οι τέσσερις νέοι κατάφεραν πολύ περισσότερα από το να συγκεντρώσουν απλώς χρήματα: η εκστρατεία έγινε η γέφυρα που έφερε σε επικοινωνία την ελληνική κοινότητα με την τουρκική κοινωνία.
Η ελληνική εφημερίδα εκδίδεται καθημερινά από το 1925 και ιδρύθηκε από συγγενείς του σημερινού εκδότη, Κ. Μιχάλη Βασιλειάδη, που τη διαχειρίζεται από το 2002 μαζί με τον γιο του. Η εφημερίδα εκδίδει 600 αντίτυπα, τα οποία μοιράζουν πεζή στην ανατολική και δυτική πλευρά της μεγαλούπολης επτά διανομείς. Επιπλέον, στέλνεται με e-mail σε μορφή pdf σε χίλια άτομα, ενώ κάποιοι την λαμβάνουν και τηλεφωνικά. «Εχουμε αναγνώστρια στη Χαλκηδόνα που έχει δώσει το κλειδί του σπιτιού της στον διανομέα, προκειμένου να μη χάνει την εφημερίδα». Οπως, άλλωστε, αναφέρει το μότο της εφημερίδας στην πρώτη σελίδα «Ουδείς γεννάται ουδείς αποθνήσκει άνευ της Απογευματινής», που έπειτα από 87 χρόνια κυκλοφορίας αποτελεί σημείο αναφοράς των Ρωμιών. «Η εφημερίδα είναι ένα παράθυρο στην κοινότητα» σχολιάζει στην «Κ» ο κ. Χάρης Θεοδωρέλλης - Ρήγας, υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου και τακτικός αναγνώστης. «Είναι ο συνεκτικός κρίκος μεταξύ των Ελλήνων που ζουν εδώ, αλλά και η πλατφόρμα διαλόγου για τα ζητήματα της κοινότητας».
Η πορεία της εφημερίδας επηρεάστηκε από τους κλυδωνισμούς των ελληνοτουρκικών σχέσεων στη διάρκεια του 20ού αιώνα, που είχαν ως συνέπεια τη συρρίκνωση του ελληνικού πληθυσμού και φυσικά των αναγνωστών της. Οικονομικά προβλήματα υπήρχαν πάντα, αλλά η διατήρηση του φύλλου είχε γίνει «προσωπικό στοίχημα» του εκάστοτε εκδότη - ένας εξ αυτών έφτασε στο σημείο να πουλήσει ακόμα και ακίνητη περιουσία του. Το ομογενειακό φύλλο κατόρθωσε να επιβιώσει των ιστορικών αλλαγών, αλλά η οικονομική κρίση παρ’ ολίγον να αποβεί μοιραία. «Από την Πρωτοχρονιά του 2011 εξαφανίστηκαν οι καταχωρίσεις από τον ελλαδικό χώρο» εξηγεί ο κ. Βασιλειάδης, «δεν διαφαινόταν λύση και είχα αποφασίσει να την εκδίδω μέχρι τα γενέθλιά της, στις 12 Ιουλίου».
«Στα τέλη Ιουνίου άκουσα τον κ. Βασιλειάδη σε ένα συνέδριο, όπου ανακοίνωσε το κλείσιμο της εφημερίδας» αναφέρει ο Efe Kerem. «Τότε ένιωσα μεγάλη θλίψη, αλλά και ευθύνη έναντι των επόμενων γενεών». Γιατί, όμως, το κλείσιμο μιας εφημερίδας γραμμένης αποκλειστικά στα ελληνικά μπορεί να ταράξει κάποιον που ξέρει στα ελληνικά μόνο το «ευχαριστώ»; «Γνωρίζω τις διώξεις που έχει περάσει η ελληνική κοινότητα και νιώθω το βάρος αυτών των γεγονότων ακόμα στις πλάτες μου, επίσης αναγνωρίζω την πολιτισμική προσφορά των Ελλήνων» απαντά με ειλικρίνεια. «Ακόμα, ζώντας ως Τούρκος στο εξωτερικό, διαπιστώνω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μειονότητες, αλλά και τη σημασία ύπαρξης ενός δικού τους εντύπου».
Συγκινητική ανταπόκριση
Ο 26χρονος Τούρκος έστειλε αρχικά emails σε καθηγητές και φίλους του, από τους οποίους είχε πολύ θετική ανταπόκριση. Η εκστρατεία συνεχίστηκε μέσω social media, ενώ γρήγορα ενεργοποιήθηκαν τα αντανακλαστικά δημοσιογράφων κάθε εθνικότητας. «Ολα τα τουρκικά μέσα ασχολήθηκαν μαζί μας» λέει με συγκίνηση ο κ. Βασιλειάδης, «όμως επικοινώνησαν μαζί μας και διεθνούς εμβέλειας δίκτυα, όπως το Γαλλικό Πρακτορείο, το Al jazeera, η Deutsche Welle, το ZDF και το AFP, που διένειμαν την είδηση παντού». Μέσα σε λίγες μέρες γράφτηκαν πάνω από τριακόσιοι νέοι συνδρομητές, που δεν γνωρίζουν ελληνικά. «Μια κυρία με είδε στην τηλεόραση και μου τηλεφώνησε αμέσως ζητώντας άμεσα τον αριθμό του λογαριασμού: “θέλω να κάνω την κατάθεση σήμερα, γιατί αύριο χειρουργούμαι”. Επρόκειτο για μια καθηγήτρια πανεπιστημίου». Προς τιμήν των νέων συνδρομητών, που εξασφάλισαν την έκδοση της εφημερίδας για το προσεχές διάστημα, το φύλλο της 12ης Ιουλίου κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα χρονικά με τουρκικό τίτλο.
Η δημοσιότητα έφερε στα γραφεία της «Απογευματινής», στην πάροδο της οδού Ιστικλάλ, τον Mehmet Atalay, υπεύθυνο για τη διανομή των κρατικών καταχωρίσεων στις τουρκικές εφημερίδες, αλλά όχι στις ομογενειακές, απόφαση που τώρα τίθεται υπό συζήτηση. Ο κ. Βασιλειάδης δεν κρύβει την έκπληξη και τη συγκίνησή του. Είθε, λοιπόν, η «Απογευματινή» να τα... εκατοστήσει!
