Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου 2010

Οι Γύπες επέστρεψαν στη Θράκη

Αυξήθηκε ο πληθυσμός τους στον Έβρο, προβληματική όμως η επιβίωση δύο άλλων ειδών, του μαυρόγυπα και του ασπροπάρη.
Τι δείχνουν οι τελευταίες μετρήσεος του WWF; Αναλυτικά στοιχεία για τον "πτητικό" μας πλούτο...



Καλά τα νέα για τα όρνια στη Θράκη. Φέτος, η επιστημονική ομάδα του WWF κατέγραψε στους βράχους της Κίρκης, στον Νότιο Εβρο, αύξηση του πληθυσμού τους. Η αποικία, την οποία επί χρόνια διατηρούν τα όρνια στις εντυπωσιακές κοιλάδες που κρύβονται ανάμεσα από τα χωριά Αβαντα και Κίρκη (κοντά στην πόλη της Αλεξανδρούπολης), φιλοξενούσε τέσσερα με πέντε ζευγάρια. Φέτος, τα ζευγάρια που φωλιάζουν εκεί φτάνουν τα επτά. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος του WWF στη Δαδιά κυρία Δώρα Σκαρτσή, η περιοχή, αν και ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστευτευόμενων περιοχών Natura 2000, κινδυνεύει άμεσα από δραστηριότητες που προωθούνται να αναπτυχθούν, όπως ένα στρατιωτικό πεδίο βολής μεγάλης κλίμακας και αιολικά πάρκα.

Oι ειδικοί του WWF σαρώνουν σημαντικούς βιότοπους στον Εβρο και στη Ροδόπη προκειμένου να εντοπίσουν τις θέσεις φωλιάσματος σπάνιων αρπακτικών πουλιών τα οποία δεν περιορίζονται στα όρια του Εθνικού Πάρκου του δάσους Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου. Παρ' ότι τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά για τα όρνια, δεν είναι ευοίωνα για τον ασπροπάρη, τον πιο μικρόσωμο από τους ευρωπαϊκούς γύπες, ο οποίος εκτός του προστατευόμενου Εθνικού Πάρκου διατηρεί ελάχιστες από τις παλιές του επικράτειες.

Προβληματισμός επικρατεί στην επιστημονική κοινότητα και με τον πληθυσμό του μαυρόγυπα στην περιοχή της Δαδιάς. Πρόκειται για τον μοναδικό αναπαραγόμενο πληθυσμό στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, από τον οποίο εξαρτάται η επιβίωση του είδους και η εξάπλωσή του στην ευρύτερη περιοχή. Σύμφωνα με την κυρία Σκαρτσή, ύστερα από μία δεκαετία συνεχούς παρακολούθησης του πληθυσμού, διαπιστώθηκε ότι παρά τη σταδιακή αύξηση τα πρώτα χρόνια, τελευταία ο πληθυσμός τους δείχνει να έχει σταθεροποιηθεί στα 20 με 22 ζευγάρια και στους 90 με 100 μαυρόγυπες συνολικά.

Τα μέτρα που έχουν κατά καιρούς ληφθεί, όπως η τοποθέτηση της περίφημης ταΐστρας (τροφοδοτείται με νεκρά ζώα που συλλέγονται από κτηνοτρόφους ή από φάρμες) και η προστασία των φωλιών του μαυρόγυπα, δεν έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα όσον αφορά την αύξηση του πληθυσμού στην περιοχή. Επιπλέον δεν έχουν δημιουργηθεί νέες αποικίες σε γειτονικές ελληνικές ή βαλκανικές περιοχές, όπως αρχικά αναμενόταν.

Το WWF Ελλάς προκειμένου να διερευνήσει τις αιτίες της πληθυσμιακής στασιμότητας ξεκίνησε εξειδικευμένη έρευνα, η οποία περιλαμβάνει τη μελέτη των μετακινήσεων των μαυρόγυπων στη Θράκη και στις γειτονικές χώρες, καθώς και τη διερεύνηση της γενετικής ποικιλότητας και της υγείας του πληθυσμού του. Η έρευνα αναμένεται να φωτίσει πτυχές της ζωής του μαυρόγυπα και ειδικότερα κατά πόσο ο πληθυσμός της Δαδιάς επικοινωνεί με τους αναπαραγόμενους πληθυσμούς της Κεντρικής Τουρκίας και της Κριμαίας (Ουκρανία). Επίσης, οι επιστήμονες θέλουν να εξακριβώσουν αν υπάρχει πρόβλημα ισχυρής συγγένειας, εξαιτίας πιθανής ενδογαμίας μεταξύ των πτηνών του πληθυσμού. Επίσης, διερευνάται και η υγεία τους με την εξέταση διαφόρων βιοχημικών και αιματολογικών παραμέτρων.

Ως τη δεκαετία του 1970 στο δάσος της Δαδιάς φώλιαζαν και τα τέσσερα είδη ευρωπαϊκού γύπα - ο μαυρόγυπας, το όρνιο, ο ασπροπάρης και ο γυπαετός. Ο γυπαετός όμως τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες σταμάτησε να φωλιάζει στην περιοχή και οι παρατηρήσεις του είδους μειώθηκαν. Τα τελευταία 10 χρόνια έχει πλέον εξαφανιστεί από την περιοχή.


Απειλή τα δολώματα

Η παράνομη χρήση των δηλητηριασμένων δολωμάτων (φόλες) απειλεί την επιβίωση των γυπών στην ευρύτερη περιοχή της Δαδιάς. Παρ' ότι έχουν πραγματοποιηθεί εκστρατείες ενημέρωσης δεν έχει ακόμη επιτευχθεί ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού. Δηλητηριασμένα δολώματα - για αλεπούδες, ασβούς, σκύλους κ.ά. - τοποθετούνται ακόμη και εντός του Εθνικού Πάρκου. Τα τελευταία χρόνια μαυρόγυπες και όρνια δηλητηριάστηκαν από χημικές ουσίες, όπως το Carbofuran, το Methamidophos, το Methyl-Parathion και το Methomyl, σε αγροτικές περιοχές των χωριών Λύρα, Σιδηρώ και Κοτρωνιά και μέσα στη ζώνη αυστηρής προστασίας του δάσους.




Πηγή:  http://www.tovima.gr/