ΜΑΘΕΤΕ ΠΟΙΟΣ ΚΑΙ
ΤΙ ΛΕΕΙ ΓΙΑ ΑΥΤΕΣ...
Ένας από τους δύο Έλληνες παρατηρητές των ρωσικών εκλογών της περασμένης Κυριακής ήταν και ο επίκουρους καθηγητής του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών, Βασίλης Γραμματίκας, που μίλησε στο Ράδιο «Παρατηρητής» για την εμπειρία του αυτή και έδωσε την δική του προσωπική άποψη για την φερεγγυότητα και την αμεροληψία των εκλογών, αλλά και γενικότερα της όλης εκλογικής διαδικασίας η οποία σύμφωνα με όσα είπε έγινε στα δυτικά πρότυπα και κάποιες φορές τα ξεπερνούσε…
ΠτΘ: Κατ’ αρχήν ήταν λίγοι οι Έλληνες τοποτηρητές των εκλογών στη Ρωσία;
Β.Γ.: Ήμασταν δύο, εγώ και μια διπλωμάτης. Συνολικά οι εκλογικοί παρατηρητές ήταν πολύ λίγοι, 160 που έμειναν εκεί μια εβδομάδα για να παρακολουθήσουν την εκλογική διαδικασία και 40 που παρέμειναν ένα μήνα για να προετοιμάσουν αυτή την αποστολή. Συνολικά δηλαδή ήταν 200 άτομα συν 40 κοινοβουλευτικοί, είτε της κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης είτε της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη, ΟΑΣΕ, που διοργάνωνε και την παρατήρηση. Εκπροσωπούσα τον ΟΑΣΕ. Από εκεί και πέρα η επιλογή του κάθε παρατηρητή γίνεται από το οικείο Υπουργείο Εξωτερικών. Να συμπληρώσω βέβαια ότι δεν εκπροσωπείς επισήμως την Ελλάδα αλλά η συμπεριφορά σου και η εν γένει παραμονή σου εκεί αντικατοπρτρίζουν το κράτος που σε έστειλε.
ΠτΘ: Σε μια τόσο αχανή χώρα πώς είναι δυνατόν με 200 παρατηρητές να βγει συμπέρασμα για το αν οι εκλογές ήταν αδιάβλητες;
Β.Γ.: Τον αριθμό τον καθόρισε η Ρωσική κυβέρνηση. Από τη στιγμή που κάνουν δεκτό το αίτημα για εκλογική παρατήρηση και προφανώς τους προτείνεται κάτι έχουν οι ίδιοι το δικαίωμα, ως κυρίαρχο κράτος, να καθορίσουν τον αριθμό που θα αποδεχθούν. Ήμουν παρατηρητής στον αστικό ιστό της Μόσχας.
Ο Πούτιν είναι κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα
ΠτΘ: Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έστειλε μήνυμα στην αντιπολίτευση με 500 συλλήψεις που έγιναν εις βάρος αντικαθεστωτικών που συνεχίζουν να διαδηλώνουν παρά το γεγονός ότι η εκλογική διαδικασία τελείωσε. Κατά πόσο θα μπορούσαν να αμφισβητηθούν εκλογές που δίνουν αποτέλεσμα 65%;
Β.Γ.: Δεν είμαι ειδικός εκλογολόγος και προφανώς δεν μπορώ να σχολιάσω το πώς ψήφισε ο ρωσικός λαός, αλλά είναι βέβαιο ότι ακόμα και η Γκόλους, που είναι μια ΜΚΟ, που ειδικεύεται σε θέματα εκλογών στη Ρωσία, η οποία παραδέχθηκε ότι υπήρξαν κάποιες παρατυπίες στην εκλογική διαδικασία, έδινε στον Πούτιν πάνω από 50%. Το δεδομένο είναι ότι στη Ρωσία, στο πολιτικό της σκηνικό, όπως τουλάχιστον μπόρεσα να το αντιληφθώ αυτές τις ημέρες που ήμουν εκεί και έτυχε να συζητήσω με ανθρώπους, είναι η κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα και δεν υπάρχει κάποιος αντίπαλος που να είναι του ιδίου πολιτικού και κοινωνικού μεγέθους με τον Πούτιν. Οικονομικού μεγέθους προσωπικότητα υπάρχει, ο Πρόχορωφ, που κατέβηκε μόνος του και ο οποίος πήρε ένα ποσοστό αρκετά καλό 8%.
Ήσυχο το προεκλογικό κλίμα
ΠτΘ: Η ανεξάρτητη οργάνωση Γκόλος, που έχει καταγγείλει εκτεταμένη νοθεία στις εκλογές της 4ης Δεκεμβρίου και νοθείες στις εκλογές της περασμένης Κυριακής εκτιμά ότι σε μια δίκαιη εκλογική διαδικασία ο Πούτιν θα είχε εκλεγεί με ποσοστό λίγο περισσότερο από 50% «Αγαπούσα τον Πούτιν σαν μια γυναίκα που αγαπά ένα χαρισματικό άνδρα δήλωσε η 35χρονη Βασιλίσσα Μασλόβα. Ψηφίζοντας χθες ήταν σαν να διάλεγα την λιγότερο βρώμικη τουαλέτα σε ένα σιδηροδρομικό σταθμό», προσέθεσε. Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύεται αυτό το κλίμα και προγραμματίζει νέες κινητοποιήσεις για το Σαββατοκύριακο που έρχεται. Κατ’ αρχήν θέλω να μου μεταφέρετε το κλίμα προ των εκλογών, το κλίμα στη διάρκεια των εκλογών και όσα ακολούθησαν τις δύο επόμενες ημέρες μετά τις εκλογές;
Β.Γ.: Ομολογώ ότι περίμενα κάτι πιο δυνατό κάτι περισσότερο βαλκανικού θα έλεγα τύπου. Δεν υπήρξε καμία προεκλογική συγκέντρωση, προφανώς είχαν γίνει νωρίτερα, είδα μόνο μια συζήτηση σε όλα τα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα, στην οποία δεν συμμετείχε καν ο Πούτιν, αλλά δύο άλλοι υποψήφιοι, και δεν υπήρχε τίποτα στους δρόμους που να δείχνει ότι έχουν εκλογές. Λίγες αφίσες και καμία σχέση με αυτά που είχαμε συνηθίσει στη χώρα μας. Αυτό ήταν το προεκλογικό σκηνικό. Βεβαίως όλοι έλεγαν ότι επειδή ο Πούτιν ελέγχει τον κρατικό μηχανισμό και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κυρίως τα τηλεοπτικά, μπορούσε να περνά ως πρωθυπουργός τα μηνύματά του, αλλά για να είμαστε ειλικρινείς αυτό γίνεται σε κάθε κράτος, δηλαδή ο πρωθυπουργός του κράτους που ξανακατεβαίνει ως υποψήφιος στις εκλογές έχει ένα προβάδιμα. Τώρα αν αυτό ήταν πιο έντονο στη Ρωσία, επειδή δεν γνωρίζω ρωσικά, δεν μπορώ να το αξιολογήσω. Την ημέρα των εκλογών υπήρξε αρκετά μεγάλο ενδιαφέρον και μάλιστα υπήρχε κάτι που δεν το έχω δει σε καμία εκλογική διαδικασία σε κανένα από αυτά τα κράτη. Διαπίστωσα αρκετά μεγάλη συμμετοχή του κόσμου πάνω από 55% χωρίς να έχω τα απόλυτα στατιστικά στοιχεία.
ΠτΘ: Εσείς τι κάνατε;
Β.Γ.: Κατ’ αρχήν χωριζόμαστε σε ομάδες των δύο ατόμων για να υπάρχει αντικειμενικότητα και με ένα αυτοκίνητο με οδηγό και διερμηνέα έχουμε μια περιοχή ευθύνης και σε αυτή μπορούμε να επισκεφθούμε όποια εκλογικά τμήματα θέλουμε χωρίς κανένα απολύτως περιορισμό.
ΠτΘ: Και χωρίς άδεια από κανένα;
Β.Γ.: Η άδεια είναι από την εφορευτική επιτροπή που αποτελεί την διαπίστευσή μας. Από εκεί και πέρα σε αυτό το πλαίσιο συμπληρώνουμε ένα έντυπο το οποίο στατιστικά αξιολογείται, αφού συγκεντρωθούν όλα αυτά από τον Οργανισμό και από εκεί και μετά εφόσον έχουμε κάποια παρατήρηση που είναι εκτός πλαισίου τυπικών ερωταπαντήσεων συμπληρώνουμε οποιαδήποτε παρατήρηση σε ένα ειδικό έντυπο και την υποβάλλουμε και αυτήν. Αυτό είναι το τυπικό της υπόθεσης. Ο Οργανισμός συγκεντρώνει το σύνολο των παρατηρήσεων και εξάγει στατιστικά στοιχεία που αφορούν κάποια συγκεκριμένα κρίσιμα ζητήματα της εκλογικής διαδικασίας η περιφερειακά της εκλογικής διαδικασίας.
ΠτΘ: Μπορούσατε να ζητήσετε στοιχεία από τον εκλογικό αντιπρόσωπο;
Β.Γ.: Εννοείται. Κατ’ αρχήν βέβαια να πω ότι δεν υπάρχει η έννοια του εκλογικού αντιπροσώπου αλλά διορίζονται από το τοπικό δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο ανάλογα με την περιοχή που βρισκόμαστε δέκα έως δεκατέσσερα μέλη των εφορευτικών επιτροπών, ένας πρόεδρος και από εκεί και πέρα βεβαίως οι περισσότεροι από αυτούς διορίζονται με βάση την κομματική τους ταυτότητα. Δηλαδή αυτό που σε μας είναι ο κομματικός αντιπρόσωπος σε αυτούς είναι μέλος της Εφορευτικής επιτροπής επισήμως, βάσει νόμου. Από εκεί και πέρα κατά τη διάρκεια της παρατήρησης ο παρατηρητής πρέπει να έχει πρόσβαση σε οποιοδήποτε υλικό που αφορά στην εκλογική διαδικασία και σε οποιοδήποτε στατιστικό στοιχείο. Άλλωστε κρίσιμο στοιχείο των εκλογικών παρατηρήσεων είναι πόσοι είναι εγγεγραμμένοι και πόσοι ψήφισαν και φυσικά πρέπει να πω ότι όλοί ήταν συνεργάσιμοι παρά το γεγονός ότι αν το δούμε ανάποδα, αν δηλαδή εσύ στη χώρα σου βρίσκεσαι σε ένα εκλογικό τμήμα και ξαφνικά έρθουν κάποιοι ξένοι και σου ζητήσουν τέτοια στοιχεία ενδεχομένως να υπάρχει μια καχυποψία, αλλά σε αυτές τις χώρες πλέον έχει γίνει συνείδηση ότι αυτό είναι ένα κομμάτι της δουλειάς, ενδεχομένως και να φοβούνται, αλλά ποτέ δεν δημιουργήθηκε ζήτημα, μάλιστα μεταξύ των εκλογικών τμημάτων που επισκεφθήκαμε ήταν και μια φυλακή, όπου κατανοεί κάποιος ότι θα μπορούσαν να μας έχουν απαγορεύσει την είσοδο, αλλά όλα ήταν απολύτως διαφανή.
Η καλύτερη εκλογική διαδικασία που έχω παρατηρήσει
ΠτΘ: Ισχύει αυτό που είπε ο Πούτιν ότι προκειμένου να φύγουν οι υποψίες από πάνω του ότι γίνονται παρατυπίες έβαλε κάμερες παντού να παρακολουθούν την διαδικασία;
Β.Γ.: Στη ρωσική ομοσπονδία υπήρχαν περίπου 94000 εκλογικά τμήματα και σε καθένα από αυτά, εξαιρουμένων των εκλογικών τμημάτων των νοσοκομείων, όπου για προφανείς λόγους δεν ήθελαν κάμερες, υπήρχαν δύο κάμερες, η μία μόνιμα τοποθετημένη με οπτική γωνία την κάλπη και η δεύτερη μια γενική άποψη του εκλογικού τμήματος. Οι κάμερες αυτές ήταν συνδεδεμένες με ένα σύστημα και εξέπεμπαν ζωντανά στο Ίντερνετ την εικόνα από το τι γινόταν στο εκλογικό τμήμα καθόλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Και μάλιστα όποιος ήθελε μπορούσε να μπει στο site της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της Ρωσίας να δηλώσει ποια τμήματα θέλει να παρατηρήσει και να έχει ζωντανή εικόνα από αυτά τα τμήματα. Εγώ δεν έχω ξαναδεί τέτοια, τουλάχιστον τυπικά, διαφάνεια σε εκλογική διαδικασία πουθενά, συμπεριλαμβανομένης της χώρας μας και οποιασδήποτε άλλης χώρας έχω τύχει να είμαι εκλογικός παρατηρητής στις εκλογές τους.
ΠτΘ: Τι παραδίδετε εσείς ως εκλογικοί παρατηρητές;
Β.Γ.: Παραδίδουμε αυτά τα στατιστικά στοιχεία που αντικατοπρτίζουν την εικόνα που έχουμε από κάθε εκλογικό τμήμα.
ΠτΘ: Στα εκλογικά τμήματα που πήγατε είδατε υποψηφίους από όλα τα υποψήφια ψηφοδέλτια;
Β.Γ.: Ούτως ή άλλως υπήρχαν αντιπρόσωποι στις εφορευτικές επιτροπές. Από εκεί και πέρα όμως σε κάποια τμήματα όχι σε όλα υπήρχαν μεμονωμένοι εκλογικοί αντιπρόσωποι και υπήρχαν βεβαίως αντιπρόσωποι και από ΜΚΟ που έπρεπε να καταγραφούν με άλλη ιδιότητα ,γιατί τέτοιου τύπου αντιπρόσωποι δεν μπορούσαν να παρίστανται ως παρατηρητές στην εκλογική διαδικασία.
ΠτΘ: Άρα το συμπέρασμα είναι ότι εξ όσων είδατε δεν προέκυψε κάτι που να βεβαιώνει παραχάραξη εκλογικού αποτελέσματος;
Β.Γ.: Σε αυτό που είδα εγώ ήταν η καλύτερη μακράν εκλογική διαδικασία την οποία έχω παρατηρήσει.
ΠτΘ: Ήσασταν στη Μόσχα και όχι πεντακόσια χιλιόμετρα μακριά…
Β.Γ.: Κάποιοι πήγαν στη Σιβηρία αλλά τουλάχιστον όσο αφορά στους παρατηρητές της Μόσχας γιατί μιλούσαμε συνέχεια το συμπέρασμα ήταν κοινό, οι εκλογές ήταν τόσο τυπικά σωστές που ήταν περίπου βαρετές.
ΠτΘ: Οι τηλεοράσεις έδειξαν κάποια τραγελαφικά, να γεμίζουν τις κάλπες με χαρτιά.
Β.Γ.: Αυτό ήταν ένα μεμονωμένο περιστατικό που προφανώς έγινε από κάποιο υπερβάλλοντα ζήλο στο Ταγκεστάν που είναι αυτόνομη δημοκρατία της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Στο Βόρειο Καύκασο για λόγους ασφαλείας δεν εστάλησαν παρατηρητές και είναι προφανής ο λόγος. Αλλά έτσι και αλλιώς το γεγονός ότι διαπιστώθηκε κάτι τέτοιο και προβλήθηκε διεθνώς δείχνει την δυνατότητα του καθενός να έχει πρόσβαση στην διαδικασία.
ΠτΘ: Αυτά που λέτε με αυτά που λέει η Ανεξάρτητη Οργάνωση Παρατηρητών, είναι αντιφατικά.
Β.Γ.: Υπάρχουν δύο διαστάσεις σε αυτά που λέει η Γκόλους και τα οποία ενδεχομένως να λένε και άλλοι. Το ένα είναι η κατ’ εξοχήν εκλογική διαδικασία. Εκεί λοιπόν και ο ΟΑΣΕ στα προκαταρκτικά ευρήματα τα οποία δημοσιοποίησε την επόμενη ημέρα είπε ότι οι εκλογές σε γενικές γραμμές ήταν σωστές. Από εκεί και πέρα βεβαίως αυτό είναι η μία διάσταση. Η δεύτερη διάσταση αφορά στο είδος των παρατυπιών που μπορεί να υπάρχουν, δηλαδή με βάση το νόμο υπήρχε υποχρέωση ένα- ένα τα ψηφοδέλτια να τα δείχνουν στην κάμερα για να καταγράφεται και ατομικά η αποτύπωση της κάθε ψήφου μετά το άνοιγμα της κάλπης. Αυτό στις περισσότερες των περιπτώσεων ενδεχομένως και σε όλες δεν έγινε γιατί θα έπαιρνε πολλές ώρες. Για παράδειγμα στο τμήμα που ήμουν παρατηρητής παρακολούθησα την καταμέτρηση πάνω από το τραπέζι.
Τα ψηφοδέλτια κυκλοφορούν μόνο στα εκλογικά τμήματα
ΠτΘ: Πώς γίνεται η καταμέτρηση; Γυρίζουν την κάλπη ανάποδα και μονογράφονται τα ψηφοδέλτια;
Β.Γ.: Δεν μονογράφονται γιατί η διαδικασία στα περισσότερα τέως Σοβιετικά Κράτη είναι διαφορετική από τη δική μας, υπό την έννοια ότι τα ψηφοδέλτια κυκλοφορούν μόνο στο εκλογικό τμήμα, άρα είναι ένας συγκεκριμένος αριθμός. Επί πλέον για αυτές τις εκλογές στη Ρωσική Ομοσπονδία υπήρχε ένα αυτοκόλλητο με μοναδικό αριθμό που ήταν κολλημένο σφραγισμένο και υπογεγραμμένο εκ των προτέρων πάνω στο ψηφοδέλτιο. Ψηφοδέλτιο που δεν έχει αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν άκυρο. Και θα σας πω μια κακία. Πάμε σε αυτά τα κράτη ως υποτίθεται πολιτισμένοι και εκδημοκρατισμένοι για να παρακολουθήσουμε τις εκλογές. Ίσως κομμάτι της βελτίωσης του δικού μας πολιτικού συστήματος θα ήταν κάτι τέτοιο, δηλαδή να μην κυκλοφορούν εκατομμύρια ψηφοδέλτια στα χέρια οποιουδήποτε υποψηφίου και κόμματος αλλά μόνο μέσα στη διαδικασία και έτσι να αποτυπώνεται πιο γνήσια η ικανότητα ή ανικανότητα του κάθε ψηφοφόρου να επιλέξει τον υποψήφιο της επιλογής του.
Κατά την ψηφοφορία χρησιμοποιήθηκαν συστήματα που δεν χρησιμοποιήθηκαν σε άλλη χώρα
ΠτΘ: Όσοι ψήφισαν τόσα ήταν και τα ψηφοδέλτια που βγήκαν;
Β.Γ.: Σε κάποιες περιπτώσεις καταγγέλθηκε ότι υπήρξε διαφορά. Εκεί που ήμουν εγώ όχι.
ΠτΘ: Όλη αυτή η τυπικότητα θεωρείτε ότι είναι αποτέλεσμα της διεθνούς πίεσης που ασκήθηκε στον κ. Πούτιν με αφορμή και το αποτέλεσμα της 4ης Δεκεμβρίου ότι κάτι δεν πάει καλά;
Β.Γ.: Διαπιστώθηκε από πολλές πλευρές, επειδή δεν ήμουν εκεί και δεν έχω την δυνατότητα άμεσης πληροφόρησης, ότι υπήρξαν σημαντικότατες παρατυπίες στη διαδικασία της 4ης Δεκεμβρίου για τις εκλογές για τη Δούμα, για τη ρωσική βουλή. Σε απάντηση αυτών των καταγγελιών η ρωσική κυβέρνηση αποφάσισε να αυξήσει το ποσοστό ή το επίπεδο διαφάνειας με συστήματα τα οποία εγώ τουλάχιστον δεν γνωρίζω αν έχουν χρησιμοποιηθεί σε άλλη χώρα του πλανήτη, ειδικά αυτό με τις κάμερες και την on line αναμετάδοση της διαδικασίας σε κάθε εκλογικό τμήμα.
Τρία είδη διαδικασίας ψήφου
ΠτΘ: Η ψηφοφορία είναι η κλασική ή ηλεκτρονική;
Β.Γ.: Υπήρχαν τρία είδη διαδικασίας. Το ένα το κλασικό που γνωρίζουμε. Τα περισσότερα των εκλογικών τμημάτων είναι εφοδιασμένα με αδιαφανείς κάλπες, και μάλιστα αυτό ζητήθηκε για να μη φαίνεται η επιλογή του ψηφοφόρου, γιατί δεν χρησιμοποιούν φάκελο, ούτε καν το διπλώνουν το ψηφοδέλτιο. Η δεύτερη διαδικασία αφορούσε κάλπη συνδεδεμένη με σκάνερ, δηλαδή από πάνω υπήρχε ένα σκάνερ το οποίο τροφοδοτούσε ο ψηφοφόρος με το ψηφοδέλτιό του, σκαναριζόταν η ψήφος του και πέντε λεπτά πριν το κλείσιμο της κάλπες ένα εκτυπωτής συνδεδεμένος έβγαζε απευθείας το αποτέλεσμα. Η επιβεβαίωση του αποτελέσματος γινόταν δια χειρός. Η τρίτη διαδικασία αφορούσε στην ηλεκτρονική ψήφο. Στην Μόσχα δεν υπήρχε, ίσχυσε κυρίως σε πολύ απομακρυσμένες περιοχές που αφορούσε σύστημα on line, όπου με την ταυτοποίηση του ψηφοφόρου έβγαινε ένας ατομικός κωδικός που με αυτόν πήγαινε στο μηχάνημα το οποίο. αφού εξουσιοδοτούσε την ψήφο, έδινε το δικαίωμα να επιλέξει μέσα από μια οθόνη τον υποψήφιο της επιλογής του.
ΠτΘ: Αυτές οι επιλογές ήταν εναλλακτικά ή σωρευτικά;
Β.Γ.: Σωρευτικά. Δεν υπήρχαν και οι τρεις επιλογές σε κάθε τμήμα. Περίπου στο 70% οι κάλπες ήταν κλασικού τύπου και περίπου 30% εφάρμοσαν αυτές τις νέες τεχνολογίες ανά τη χώρα.
Οι εκλογές στη Ρωσία μοιάζουν με γιορτή
ΠτΘ: Το εκλογικό σώμα που ερχόταν να ψηφίσει έδινε την εντύπωση ότι ερχόταν να ψηφίσει αβίαστα;
Β.Γ.: Έχω μια δυσκολία να απαντήσω στην ερώτησή σας. Δεν γνωρίζω ρωσικά και δεν γνωρίζω την ψυχολογία των Ρώσων. Για παράδειγμα, αν η ερώτηση μου γινόταν για κάποιο βαλκανικό λαό, με τον οποίο είμαστε πιο κοντά, παρά το γεγονός ότι δεν μιλώ αυτές τις γλώσσες, θα μπορούσα πιο εύκολα να απαντήσω. Δεν λέω ότι δεν θα μπορούσε να υφίσταται, αλλά αυτό το πράγμα δεν το διαπίστωσα. Αυτό που διαπίστωσα και δεν το έχω δει πουθενά αλλού ήταν ότι ήταν μια μέρα γιορτής, δηλαδή υπήρχαν μέσα στο εκλογικό τμήμα πλανόδιοι πωλητές που πουλούσαν καλλυντικά, πατατάκια και σε κάποια σχολεία επειδή ερχόταν οι γονείς των παιδιών να ψηφίσουν είχαν οργανώσει και κάποιες μουσικές ή χορευτικές εκδηλώσεις με τα παιδάκια. Ήταν πάρα πολύ όμορφο, δεν το έχω δει πουθενά αλλού και αποτελούσε εγγενές κομμάτι της εκλογικής διαδικασίας. Αυτό που πρέπει να επισημάνω και μου έκανε μεγάλη εντύπως είναι ότι κυρίως στα πολύ μεγάλα αστικά κέντρα, Μόσχα και Αγία Πετρούπολη, το κλίμα κατά του Πούτιν είναι πολύ αρνητικό, από ό,τι στην επαρχία και κυρίως αυτής της τάσης ηγείται η νεολαία. Μου έκανε εντύπωση και ήταν κοινή διαπίστωση όλων των παρατηρητών στη Μόσχα ότι ελάχιστοι νέοι άνθρωποι πήγαν να ψηφίσουν, έστω να διαμορφώσουν μια διαφορετική στάση ακόμη και με άκυρα ψηφοδέλτια. Ενώ δηλαδή βλέπουμε στις διαδηλώσεις και σε όλα τα events που γίνονται, και φυσικά αναμεταδίδονται παγκοσμίως, να κυριαρχεί η νεολαία δεν διαπίστωσα κάτι τέτοιο κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας.
Για να είναι κάποιος υποψήφιος στις εκλογές θα έπρεπε να συγκεντρώσει δύο εκατομμύρια υπογραφές
ΠτΘ: Εντύπωση επίσης προκαλεί και το γεγονός ότι οι ανθυποψήφιοι του κ. Πούτιν ήταν πολύ αδύναμοι. Αν εξαιρέσει κανείς τον κ. Ζουγκάνωφ, που εκπροσωπεί το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας, και έχει μια δύναμη όλοι οι υπόλοιποι πήραν ποσοστό κάτω από το 10%.
Β.Γ.: Πράγματι και αυτό αφορά στη δεύτερη παρατήρηση σε σχέση με το κατά πόσοι οι εκλογές ήταν δίκαιες ή όχι. Το πρώτο δηλαδή αφορούσε στην ίδια την εκλογική διαδικασία, η δεύτερη παρατήρηση, η οποία δεν αποτελεί κομμάτι της δικής μας αποστολής, και κακώς, αν θέλετε, αποτυπώθηκε κατ’ αυτό τον τρόπο στο ανακοινωθέν του ΟΑΣΕ, αφορούσε το γενικότερο εκλογικό κλίμα και την διαδικασία καταχώρησης των υποψηφίων. Για να είναι κάποιος υποψήφιος στις εκλογές θα έπρεπε αυτός προσωπικά ή το κόμμα του να συγκεντρώσει δύο εκατομμύρια υπογραφές. Το έκαναν τέσσερα κόμματα και ο Προχώροφ που ατομικά σαν υποψήφιος κατέβηκε και βρήκε τα δύο αυτά εκατομμύρια.
ΠτΘ: Μιλάμε για υπογραφές γνήσιες.
Β.Γ.: Ένα ή δύο κόμματα ακυρώθηκε η συμμετοχή τους διότι θεωρήθηκε ότι οι υπογραφές δεν ήταν γνήσιες. Δεν μπορώ να πιστοποιήσω το κατά πόσο ίσχυε ή όχι αυτό. Είναι κάτι που προφανώς σχεδιάστηκε για να δυσχεράνει την πρόσβαση περισσοτέρων υποψηφίων. Από εκεί και πέρα δεν μπορούμε να το αξιολογήσουμε θετικά, απλά το αξιολογούμε αρνητικά ως μια κατάσταση που απέτρεψε την συγκέντρωση περισσότερων υποψηφίων.
ΠτΘ: Ποιο ήταν το κλίμα που επικράτηση τις επόμενες δύο μέρες μετά τις εκλογές;
Β.Γ.: Την επόμενη ημέρα άλλαξε σημαντικά το κλίμα και αυτό γιατί οι μεν οπαδοί του Πούτιν πανηγύριζαν στην τέως Κόκκινη Πλατεία, έξω από το Κρεμλίνο, οι δε οπαδοί της αντιπολίτευσης σε μια πλατεία εκατό μέτρα πιο πάνω διαδήλωναν και μάλιστα σε αυτή τη διαδήλωση ήμουν παρών. Υπάρχει το εξής προβληματικό στοιχείο στη Ρωσία που το διαπίστωσα εύκολα. Ταυτόχρονα διαδήλωναν κατά του Πούτιν οι κομμουνιστές, οι εθνικιστές, διάφοροι αναρχικοί, διάφορες ΜΚΟ και ο Προχώρωφ ως ανεξάρτητος. Αυτό το ετερόκλητο μείγμα στην ουσία δεν είχε κάποια πολιτική πλατφόρμα, άλλωστε δεν θα μπορούσε να έχει, παρά μόνο το «φύγε Πούτιν». Κατά συνέπεια εκτιμώ ότι αυτού του τύπου οι διαδηλώσεις ούτε να συνεχιστούν επί μακρόν μπορούν, ούτε να έχουν αποτέλεσμα, γιατί ακριβώς οι συνιστώσες όλων αυτών είναι αντιφατικές. Ήταν ένα μείγμα ατόμων περίεργο και φυσικά ο αριθμός τους δεν ήταν αυτός που μετέδωσαν τα μέσα ενημέρωσης, χωρίς να είμαι εκλογολόγος και να έχω τη δυνατότητα να αξιολογήσω, οπτικά δεν ήταν πάνω από πέντε χιλιάδες.
Κάποιοι παρατηρητές λυπήθηκαν που η διαδικασία ήταν καλή
ΠτΘ: Είστε υποχρεωμένος τώρα να καταθέσετε κάποια έκθεση;
Β.Γ.: Έχω θεσμική υποχρέωση προς το Υπουργείο Εξωτερικών να καταθέσω έκθεση με τις παρατηρήσεις που αναφέραμε και ενδεχομένως και άλλες, περισσότερες τεχνικές. Για παράδειγμα μου έκανε αρνητική εντύπωση, και φυσικά αυτό θα καταγραφεί, το γεγονός ότι ο επικεφαλής της ομάδας των Παρατηρητών μικρής διαρκείας, όπως ήμασταν εμείς, ένας Κροάτης βουλευτής που του ανατέθηκε αυτή η δουλειά από τον ΟΑΣΕ, την επόμενη μέρα στη συνέντευξη τύπου βγήκε και είπε ότι οι εκλογές ήταν άδικες, anfair, και βασίστηκε όχι στη δουλειά που έκαναν οι παρατηρητές, των οποίων ηγούνταν, αλλά σε αυτά που προηγήθηκαν των εκλογών, κάτι που σε πολύ μεγάλο βαθμό ακύρωνε την δουλειά διακοσίων ατόμων σε πολύ αντίξοες καιρικές συνθήκες. Επίσης, μια Γερμανίδα βουλευτής, μέλος της ομάδας, να σημειώσω ότι οι βουλευτές έρχονται δύο μέρες πριν από τις εκλογές, είπε το Σάββατο, πριν τις εκλογές, ότι θα υπάρξει νοθεία. Προφανώς τέτοιου τύπου προσεγγίσεις δεν βοηθούν ούτε τον Οργανισμό, ούτε την αποστολή του αλλά και ούτε την αντικειμενικότητά του και ακυρώνουν τις προσπάθειες τόσων ανθρώπων που κατανάλωσαν πολύ σημαντικό κομμάτι του χρόνου τους και ενδεχομένως την υγείας τους για να παρακολουθήσουν την εκλογική αναμέτρηση. Δεν μπορεί κάποιος να αξιολογεί τις εκλογές με αναφορά όχι στις ίδιες αλλά στο τι προηγήθηκε.
ΠτΘ: Λέτε ότι κάποιοι φορούσαν παραμορφωτικούς φακούς;
Β.Γ.: Μου δόθηκε η εντύπωση ότι κάποιοι πραγματικά λυπήθηκαν που ήταν καλή η διαδικασία. Και δεν μιλώ για μεμονωμένα άτομα αλλά για θεσμικούς παράγοντες που υποτίθεται ότι υπηρετούσαν τον ΟΑΣΕ.
Πηγή: http://www.paratiritis-news.gr/
