Πολλές φωτο και στοιχεία
για την... άκρη της χώρας
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Οι κάτοικοι της βορειότερης πόλης της Ελλάδας έχουν έντονο το βίωμα της προσφυγιάς, αφού τα σπίτια των παππούδων τους βρίσκονται λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά, στην απέναντι όχθη του ποταμού. Σήμερα επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής τους θέσης.
Προάστιο της Αδριανούπολης, στη δυτική πλευρά του ποταμού Εβρου, η παλιά Ορστιάδα δόθηκε στην Τουρκία με τη Συνθήκη της Λωζάννης, αντί για τις υπέρογκες επανορθώσεις που απαιτούσε η γειτονική χώρα για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Στη συνδιάσκεψη της ελβετικής πόλης, οι Αγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ιταλοί υπέκυπταν στις απαιτήσεις του Τούρκου Ισμέτ πασά, βουλευτή Αδριανούπολης, που ζητούσε από την Ελλάδα 4 δισεκατομμύρια χρυσά φράγκα, τον μισό ελληνικό πολεμικό και εμπορικό στόλο, την απομάκρυνση του Πατριαρχείου από την Κωνσταντινούπολη και δημοψήφισμα για τη Δυτική Θράκη
Μετά την έντονη αντίδραση του Ελευθερίου Βενιζέλου, έγινε αποδεκτή η γαλλική συμβιβαστική πρόταση της παραχώρησης του Κάραγατς. Τρία χρόνια μετά την κατάληψη της Ανατολικής Θράκης από τον Ελληνικό Στρατό (1920) και τη μετονομασία του Κάραγατς σε Ορεστιάδα, οι κάτοικοι υποχρεώνονταν να εγκαταλείψουν την πόλη και να χτίσουν μια καινούργια, τη Νέα Ορεστιάδα, λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα, στην περιοχή Κουμ Τσιφλίκ (Αμμώδες Τσιφλίκι). Μαζί με το Κάραγατς, δόθηκαν στην Τουρκία τα γειτονικά χωριά Ντεμερντές (ή Σιδηρόπετρα) και Μπόσνα. Οι κάτοικοι της τελευταίας δημιούργησαν τη Νέα Βύσσα.
Ο νόστος του γυρισμού
Επί πέντε δεκαετίες μετά, τα ελληνικά τρένα περνούσαν από το τουρκικό έδαφος για να μεταφέρουν τους επιβάτες από Νέα Ορεστιάδα προς Ορμένιο και Δίκαια, και αντίστοιχα τα τουρκικά τρένα της γραμμής Κωνσταντινούπολη - Αδριανούπολη περνούσαν από το ελληνικό έδαφος. Αυτό σταμάτησε μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 1970, με την κατασκευή νέων γραμμών, μετά τα γεγονότα στην Κύπρο.
Στους πρώτους κατοίκους της Νέας Ορεστιάδας, εκτός από τους πρόσφυγες του Κάραγατς, περιλαμβάνονταν και αρκετοί Αδριανουπολίτες, που είχαν μεταφερθεί εκεί το 1922. Στο 7ο Παγκόσμιο Συνέδριο Θρακών, που έγινε το 2006 στο Διδυμότειχο, εγκρίθηκε ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο η Νέα Ορεστιάδα είναι η διάδοχος πόλη και κληρονόμος του πολιτισμού και της ιστορίας, της ίδιας της Αδριανούπολης και όχι του Κάραγατς, που αποτελεί προάστιό της.
 |
| Πλατεία. Αποψη της κεντρικής πλατείας της πόλης |
Στο αμέσως προσεχές διάστημα ολοκληρώνονται οι προσπάθειες μεταφοράς της ιστορικής βιβλιοθήκης του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανούπολης, που ιδρύθηκε το 1872 και οι 5.000 τόμοι της βρίσκονται σήμερα στη Θεσσαλονίκη.
 |
| Δεξιοτεχνία. Ο Σ. Λυμπερνάκης ζυμώνει πίτσα «Αλάσκας» |
Ομάδα βόλεϊ
Το καμάρι της πόλης
 |
| Νοσταλγία. Το κτίριο του παλιού σιδηροδρομικού σταθμού, που άλλοτε έσφυζε από κίνηση |
Η Νέα Ορεστιάδα είναι μια σύγχρονη πόλη με τα προβλήματα της ελληνικής υπαίθρου, αλλά και τους δικούς της, ξεχωριστούς ανθρώπους. Εμβληματική μορφή της πόλης είναι ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Ακης Τσονίδης, που πριν από δύο δεκαετίες αποφάσισε να εγκαταλείψει το Εθνικό Θέατρο και να επιστρέψει στην ιδιαίτερη πατρίδα του για να δημιουργήσει εκεί έναν πυρήνα πολιτισμού. Το Θεατρικό Εργαστήρι Νέας Ορεστιάδας «Διόνυσος», που είναι ο καρπός αυτής της προσπάθειας, έχει καταφέρει να «εκπαιδεύσει» θεατρικά τους κατοίκους της ακριτικής πόλης, ενώ το Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου που διοργανώνει κάθε καλοκαίρι έχει αναδειχτεί σε πολιτιστικό θεσμό πανελλαδικής εμβέλειας.
 |
| Ταξίδι. Γραμμές τρένου έξω από την πόλη της Νέας Ορεστιάδας |
Ανήσυχο και δημιουργικό μυαλό στον δικό του τομέα, ο ιδιοκτήτης εταιρείας ειδικών κατασκευών και μηχανημάτων Βασίλης Πεντιφράγκας, πειραματίζεται πάντα με δικές του ευρεσιτεχνίες και δεν φανταζόταν όταν ξεκίνησε πως θα ερχόταν η στιγμή να τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια. Ενα μηχάνημα παραγωγής βιομάζας και ζωοτροφών από υπολείμματα καλλιεργειών, ένα νέο είδος πριονοκορδέλας για καυσόξυλα, ένα ρομποτικό μηχάνημα που συσκευάζει σακιά και τα στοιβάζει σε παλέτες και πολλές άλλες κατασκευές αποτελούν δικές του κατοχυρωμένες ευρεσιτεχνίες. «Εχει υπάρξει ενδιαφέρον και από την Κίνα, αλλά δεν έχω την υποστήριξη που χρειάζεται για να διαχειριστώ αυτήν τη ζήτηση», αναφέρει.
 |
| Μνήμη. Η προτομή του «αδίκως εκτελεσθέντος» Γεώργιου Σταθάτου. |
Στο ίδιο πνεύμα και η κριτική του επιχειρηματικού κόσμου της περιοχής. «Εγώ στέλνω το εμπόρευμά μου στο Βουκουρέστι μέσα σε έξι ώρες. Κι όμως η πολιτεία δεν έχει φροντίσει να στηρίξει τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις του τόπου», σημειώνει η Χρυσή Εμμανουηλίδου, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων και Βιοτεχνών Εβρου και ιδιοκτήτρια της εταιρείας αγροτικών και βιομηχανικών κατασκευών ΕΒΑΚ. Η ίδια βρίσκει ενδιαφέρουσα την ιδέα δημιουργίας ειδικής οικονομικής ζώνης στη Θράκη, με την προϋπόθεση ότι τα κίνητρα θα ισχύσουν και για τις υπάρχουσες επιχειρήσεις, κι όχι μόνο για νέες επενδύσεις.
 |
| Κειμήλιο. Ιστορικό χειρόγραφο βυζαντινής μουσικής του 1650, φερμένο από την Αδριανούπολη, εκτίθεται στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Νέας Ορεστιάδας. |
Στοιχεία
Η Ορεστιάδα σε αριθμούς
1920 Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Αδριανούπολη και το προάστιό της, Κάραγατς, μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Θράκης, παραχωρείται στην Ελλάδα. Τότε είναι που το Κάραγατς μετονομά-ζεται σε Ορεστιάδα.
 |
| Επιχειρείν. Η πρόεδρος των βιομηχάνων Β. Εβρου, Χρυσή Εμμανουηλίδου, θεωρεί πως δεν έχει αξιοποιηθεί η γεωγραφική θέση της περιοχής. |
1923 Ιούλιος - Σεπτέμβριος: Οι Ελληνες εγκαταλείπουν την Ορεστιάδα, που με τη Συνθήκη της Λωζάννης έχει παραχωρηθεί στην Τουρκία, αντί των υπέρογκων (οικονομικών και άλλων) τουρκικών απαιτήσεων για τις επανορθώσεις της Μικρασιατικής Καταστροφής.
 |
| Παιδεία. Το έμβλημα του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Αδριανουπόλεως. Η ιστορική της βιβλιοθήκη, που αριθμεί 5.000 τόμους, θα μεταφερθεί σύντομα στην Ορεστιάδα. |
3.246 κατοίκους αριθμούσε η πόλη στην απογραφή που πραγματοποιήθηκε το 1928.
37.530 κατοίκους αριθμεί σήμερα, ο νέος, καλλικρατικός Δήμος Ορεστιάδας, που προέκυψε από τη συνένωση 4 δήμων (Ορεστιάδας, Βύσσας, Τριγώνου και Κυπρίνου).
Πηγή: http://www.ethnos.gr/
